Luty jest na Węgrzech miesiącem furmintu – Furmint Februar. Głównym wydarzeniem promującym wina z tego szczepu jest wielka degustacja odbywająca się na początku miesiąca w Budapeszcie. Później przez cały miesiąc winiarnie, wine-bary, restauracje organizują różne degustacje i promocje. Rok temu swoimi uwagami na temat tego szczepu podzielili się ze mną Peter Molnar, dyrektor winiarni Patrícius i Gergely Makai, enolog z Hétszőlő.
Péter Molnár, Patrícius
“Patrícius posiada 85 hektarów w siedmiu różnych lokalizacjach na terenie pięciu wiosek regionu tokajskiego. Od początku było dla nas jasne że potrzebujemy bardzo dobrych siedlisk i kiedy zaczęliśmy kupować ziemię, szczęśliwie udało nam się znaleźć i kupić działki w tych siedmiu miejscach.
Przed drugą wojną światową w Tokaju istniała wysoka świadomość terroir, ponieważ ziemia należała do rodzin, które z pokolenia na pokolenie przekazywały wiedze o niej, o tym, jak rosną na niej owoce, na co trzeba w danym miejscu uważać, jakie są wina z tej winnicy. Straciliśmy tę wiedzę przez kilkadziesiąt lat komunizmu. Na szczęście mogliśmy jeszcze rozmawiać ze starszymi ludźmi, którzy pamiętali czasy przedwojenne i korzystaliśmy wielokrotnie z ich wiedzy.
Zadaniem dla naszego pokolenia jest ponownie odkrycie walorów terroir Tokaju i wykorzystanie tej wiedzy w pracy nad winami, niekoniecznie jednowinnicowymi. W Patriciusie od 2000 roku winifikujemy moszcze, na wytrawne furminty, wina z późnego zbioru i Aszú, z pojedynczych winnic Nie trafiają one do butelek jako wina jednowinnicowe. Najważniejsze dla nas to poznawać charakter naszych winnic, uczyć się jakie wino rodzą w różnych rocznikach. Nasz wytrawny Furmint jest syntezą, możliwie pełną ekspresją charakteru szczepu i miejsca, w którym rodzi owoce.
Wszystko to, co mówię dotyczy bezpośrednio furmintu. Nasi przodkowie zrobili świetną robotę wybierając go na podstawie swoich doświadczeń jako główny szczep w Tokaju. Furmint bardzo wyraźnie odzwierciedla wszystkie różnice warunków uprawy i roczników. Jest bardzo żywotny. W Tokaju mawiało się, że jeśli rzucisz za siebie gałązkę furmintu, to wyrośnie z niej krzew. W warunkach jakie tutaj panują furmint bardzo dobrze sobie radzi. Oczywiście, trzeba umieć się nim opiekować ale nie sprawia jakichś szczególnych problemów w winnicach. Wierzymy, że ten szczep od dawna bardzo mocno związany z Tokajem jest także jego przyszłością. Sprawdzał się przez pokolenia, gdy pracowali tu nasi przodkowie i chcemy aby nadal nam towarzyszył. Musimy tylko zgromadzić ponownie wiedzę o potencjale naszych winnic i używać jej tworząc ofertę dla rynku.”
Gergely Makai, Hétszőlő
„Naszą winnicę wyróżniają dwie rzeczy. Pierwszą jest położenie na południowym skraju regionu winiarskiego a drugą nasza gleba, czyli less. Gleba lessowa jest lżejsza od tych w północnej części regionu, bardzo szybko się nagrzewa. W efekcie, nasz furmint dojrzewa jako pierwszy w regionie. Wiele osób mówi, słusznie, że szczególna cechą win z furmintu jest wyczuwana na podniebieniu mineralność. Jest ona po części cechą odmianową a częściowo wynikiem wpływu gleby w jakiej rosną krzewy.
Winiarze z północnej części regionu mówią, że to wulkaniczne skały w ich winnicach są decydujące. Tutaj jednak pod lessem też mamy wulkaniczne podglebie. Głębokie korzenie naszych krzewów potrafią z tego korzystać. Zresztą, sam less też jest bardzo zmineralizowaną glebą. Jest to w końcu roztarta na pył skała.
Mineralność można poczuć w naszym winie z linii Bistro. Jest to wytrawny furmint, nieco kwiatowy i owocowy w nosie, stosunkowo lekki. To właśnie umożliwia less. Natomiast wulkaniczne podglebie w połączeniu z potencjałem szczepu daje w ustach, na podniebieniu nieco mineralnego charakteru z tym, że innego niż w winach z gleb tufowych. Jest on specyficznie słonawy. Less powoduje też, że nasz furmint nie ma bardzo wysokiej kwasowości, jest winem bardziej przyjaznym.
Robimy też poważniejszy Hétszőlő Selection Furmint. Jest bardziej skoncentrowany na podniebieniu, ma więcej mineralności. Zbieramy owoce na to wino przynajmniej tydzień później niż na Furmint Bistro. To wino fermentuje a potem dojrzewa przez 6-7 miesięcy w dębowych beczkach.
Mówiąc o furmincie nie możemy jednak skupić się tylko na winach wytrawnych. Ten szczep stał się najważniejszy w Tokaju dlatego, że znakomicie nadawał się do produkcji win botrytyzowanych. Jest to odmiana późno dojrzewająca a botrytis też pojawia się późno – w październiku. Owoce furmintu łatwo ulegają infekcji. Botrytis cinerea rozwija się na nich łatwiej i bardziej regularnie niż na hárslevelű, na przykład. W dodatku, furmint ma dobrą strukturę kwasowości pozwalającą równoważyć wysoką słodycz win Aszú.
Kiedy w 1991 tworzono Hétszőlő chciano aby stało się sławne dzięki winom Aszú, więc kiedy przesadzano winnicę, 80% powierzchni poświęcono na furmint. Dopiero później okazało się, ze przysłużyło się to również produkcji win wytrawnych. W normalnych latach nasze Aszú jest winem jednoszczepowym z furmintu.
Jeśli chodzi o wina słodkie z późnego zbioru (bez udziału botrytis), to lata takie jak 2011 pokazują, że furmint może być bardzo atrakcyjny, owocowy, elegancki. W słabszych rocznikach kupażujemy go jednak z hárslevelű.
W Hétszőlő butelkujemy też trochę moszczu, można go kupić w Piwnicach Rakoczego w Tokaju i nie jest to moszcz z furmintu. Sok z furmintu nie jest zbyt owocowy w smaku ani aromatyczny. Dominuje w nim kwasowość. Do butelek trafia więc kövérszőló i hárslevelű.”
